UCHWAŁA KONGRESU POLONII DEMOKRATYCZNEJ z dnia 29 listopada 2025 r. w sprawie weta Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ustawy z dnia 17 października 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy
Kongres Polonii Demokratycznej, reprezentujący interes i głos setek tysięcy obywatelek i obywateli Rzeczypospolitej Polskiej zamieszkałych poza granicami kraju, wyraża stanowczy sprzeciw i głębokie oburzenie decyzją Prezydenta RP Karola Nawrockiego o zawetowaniu nowelizacji Kodeksu wyborczego, przywracającej powszechne głosowanie korespondencyjne. Decyzję tę uznajemy za akt cynicznego wykluczenia ogromnej rzeszy Polaków z życia politycznego Ojczyzny. Przekazane opinii publicznej uzasadnienie weta, oparte na rzekomej trosce o tajność głosowania oraz bezpieczeństwo obrotu pocztowego, traktujemy jako oderwane od realiów funkcjonowania nowoczesnego państwa prawa, a także intelektualnie nieuczciwe.
W odpowiedzi na argumentację Kancelarii Prezydenta, obnażamy fałsz:
1. Argument, jakoby głosowanie korespondencyjne naruszało konstytucyjną zasadę tajności, jest w naszej ocenie manipulacją. Zgadzamy się, że zagwarantowanie tajności głosowania jest niezbędnym elementem procesu wyborczego, ale w żaden sposób nie jest ona zagrożona przez głosowanie korespondencyjne. Istnieje ono już w polskim porządku prawnym i zapewnia taki sam poziom tajności, jak oddanie głosu w lokalu wyborczym. Powszechność i tajność wyborów mają równorzędny status w Konstytucji RP, a państwo ma obowiązek zapewnienia jednej i drugiej.
2. Prezydent, twierdząc, że państwo polskie nie może polegać na operatorach pocztowych państw sojuszniczych, ogłasza administracyjną kapitulację. W XXI wieku, gdy obywatele Estonii głosują przez internet, a obywatele USA czy Niemiec wysyłają głosy z każdego zakątka globu, Prezydent RP stwierdza, że Polska nie jest w stanie zorganizować bezpiecznego transportu kopert. Jest to argument uwłaczający powadze Rzeczypospolitej i sugerujący, że Polska organizacyjnie nie dorasta do standardów cywilizacji zachodniej. Ryzyko zagubienia promila pakietów nie powinno być używane jako uzasadnienie dla systemowego odcięcia od urn wielomilionowej rzeszy obywateli.
3. Trwający od 2018 r. do dziś stan likwidacji głosowania korespondencyjnego dla Polonii nie jest stanem neutralnym. Jest on uderzeniem w obywateli mieszkających z dala od placówek dyplomatycznych i konsularnych. Zmuszanie wyborcy do wielogodzinnych podróży i ponoszenia wysokich kosztów, aby zrealizować podstawowe prawo obywatelskie, jest formą cenzusu majątkowego i geograficznego. To zaprzeczenie idei równości wobec prawa.
Kongres Polonii Demokratycznej odczytuje weto Prezydenta Karola Nawrockiego nie jako akt prawny, lecz jako kalkulację polityczną. Jest to próba administracyjnego ograniczenia frekwencji w grupie wyborców, która statystycznie rzadziej popiera obóz polityczny, z którego wywodzi się obecny Prezydent. Prezydent Rzeczypospolitej, który boi się głosów własnych obywateli, traci mandat do bycia strażnikiem ich praw.
Wzywamy Prezydenta i kluby parlamentarne do pilnego ponownego zainicjowania prac legislacyjnych, które przywrócą Polakom za granicą ich konstytucyjne prawa, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii i przetestowanych na świecie rozwiązań, które uniezależnią proces wyborczy od widzimisię jakiegokolwiek urzędu. Wzywamy jednocześnie, aby prace te połączone były z konsultacjami z organizacjami polonijnymi, które rozumieją praktyczne wyzwania procesu wyborczego i mogą zaopiniować rozwiązania prawne w oparciu o swoje doświadczenie.
Kongres jednocześnie składa zobowiązanie uczestników do dalszego monitorowania działań organów państwa w zakresie ochrony praw wyborczych Polonii i do bliskiej współpracy w tej kwestii z wszystkimi, którym udział obywateli w procesie demokratycznym leży na sercu, niezależnie od ich opcji politycznej.
Podpisano: uczestnicy Kongresu Polonii Demokratycznej 28-30 listopada 2025, Kraków